Jurriaan Molenaar (Amersfoort NL, 1968)

Jurriaan Molenaar schilderde het Rietveld Schröderhuis, architectonisch hoogtepunt van De Stijl in drie schilderijen. Tektonische interieurs die nadrukkelijk het binnen met het buiten verbinden. Molenaar schildert ruimte, schildert architectuur, met een grote nadruk op schilderen. Want wat hij schildert, is geen representatie van een gebouw of ruimte, het ís de ruimte. Zijn schilderijen bieden een ruimtelijke ervaring. Het oog wordt de architectonische ruimte die is afgebeeld, ingetrokken, en langzaam ontstaat in het kijken een gevoel van in-ruimte-zijn, een lichamelijk gevoel welteverstaan. Daarmee heeft Molenaar de scheiding tussen zien en zijn, tussen representatie en werkelijkheid geslecht.

Rietveld zou waarschijnlijk blij zijn met de Schröderhuisschilderijen. Vanwege de preciesheid van de ruimtelijke compositie, die het oog laat dansen, en vanwege de nauwkeurigheid van het schilderen zelf, de kwaliteit van het ambacht. En passant lost Molenaar ook een dilemma op waarmee Rietveld worstelde. Als toegewijd lid van de stijlgroep ondersteunde Rietveld het streven naar een ´Gesamtkunstwerk´ waarbij de grenzen tussen de verschillende kunstvormen oplossen in een geïntegreerde vorm van kunstuitoefening. Zelf kreeg hij deze vorm samenwerking eigenlijk nooit goed voor elkaar. Hij hield erg graag de controle over zijn eigen werk. In zijn schilderijen gaat Molenaar de relatie tussen de verschillende kunsten aan, architectuur, schilderkunst, scenografie. Zonder de directe samenwerking te zoeken, gaat hij in dialoog, gaat over grenzen van de kunsten die hij tegelijkertijd respecteert door binnen zijn metier te blijven.

In drie schilderijen laat Molenaar de dynamische ruimte van Rietveld zien. In elk schilderij is er de verbinding van de binnenruimte met de oneindigheid van de niet gevormde ruimte buiten. Het perspectief wisselt per schilderij: centraal perspectief, of juist twee bijna symmetrische verdwijnpunten, dan wel een duidelijk asymmetrisch perspectief. De kleuren ondersteunen de ruimte, doordat ze het perspectief volgen en de diepte te benadrukken, of door juist het tegengestelde te doen en een kader rondom het midden van het schilderij te vormen waardoor het perspectief juist vlakker, ondieper wordt. In het derde interieur trekt een cascade van kleur een diagonale band door het schilderij en geeft het perspectief een enorme snelheid mee. De beheersing van het kleurenpalet, de subtiele penseelvoering en het suggereren van de ruimte door overgangen, verbindingen en spiegelingen van vlakken en lijnen te schilderen die in de werkelijke ruimte onmogelijke zijn, kenmerken alle schilderijen van Molenaar zijn.  In de dialoog die in deze schilderijen met Rietveld wordt aangegaan, heeft Molenaars werk nog verder aan diepte, aan ruimtelijkheid en communicatieve kracht met de beschouwer gewonnen.